เคยสงสัยไหมครับว่าเกลียวงานระบบดับเพลิงจริงๆแล้วมีกี่แบบ?
บางครั้งเรียก "เกลียวหยาบ" "เกลียวละเอียด" แต่จริงๆแล้วมันมีมากกว่า 2 ประเภทครับ
ผมขอไม่แยกประเภทว่าเป็นเกลียวหยาบหรือละเอียดนะครับ เนื่องจากว่ามันไม่สามารถระบุชนิดเกลียวได้
เราสามารถแยกประเภทของเกลียวในงานระบบดับเพลิงที่พบเจอกันเป็นประจำได้ทั้งหมด 3 ประเภทได้แก่
- NPT
- NH / NST
- BS / BSPP
ซึ่งเกลียวทั้ง 3 ประเภทนี้ ถึงแม้จะมีขนาดเรียกเท่ากัน ก็ไม่สามารถใส่ด้วยกันได้
สามารถดูตารางเปรียบเทียบเกลียวแต่ละประเภทได้ด้านล่างนี้ครับ
| NPT | | NH / NST | | BS / BSPP | |
Size | ODM (นิ้ว) | TPI | ODM (นิ้ว) | TPI | ODM (นิ้ว) | TPI |
1" | 1.315 | 11.5 | 1.375 | 8 | 1.309 | 11 |
1-1/2" | 1.900 | 11.5 | 1.990 | 9 | 1.882 | 11 |
2" | 2.375 | 11.5 | 2.515 | 8 | 2.347 | 11 |
2-1/2" | 2.875 | 8 | 3.068 | 7.5 | 2.960 | 11 |
3" | 3.500 | 8 | 3.623 | 6 | 3.460 | 11 |
3-1/2" | 4.000 | 8 | 4.243 | 6 | 4.125 | 11 |
4" | 4.500 | 8 | 5.010 | 4 | 4.450 | 11 |
4-1/2" | 5.000 | 8 | 5.760 | 4 | 5.125 | 11 |
5" | 5.563 | 8 | 6.260 | 4 | 5.450 | 11 |
6" | 6.625 | 8 | 7.025 | 4 | 6.450 | 11 |
ODM = Outer Diameter (เส้นผ่านศูนย์กลางรอบนอก)
TPI = Thread Per Inch (จำนวนฟันเกลียวใน 1 นิ้ว)
"มาตรฐานการติดตั้งงานระบบดับเพลิงในประเทศไทยนั้นอ้างอิงมาจากมาตรฐานต่างประเทศ อุปกรณ์วาล์วต่างๆโดยส่วนใหญ่ก็นำเข้ามาจากต่างประเทศเช่นกัน ดังนั้นเกลียวที่ใช้กันก็จะเป็นไปตามมาตรฐานของสินค้านั้นๆ"
เกลียว NPT (เกลียวอเมริกัน)
ชื่อเต็ม American Standard Taper Pipe Thread (National Pipe Tapered) หรือที่ทั่วไปเรียกกันว่าเกลียวอเมริกัน จุดเด่นของเกลียวประเภทนี้คือฟันเกลียวหยาบ ตัวเกลียวจะมีความลาดเอียง(Taper) ซึ่งเหมาะกับงานเดินท่อที่ต้องใช้งานรับแรงดันและแรงอัดสูง เกลียวประเภทนี้เมื่อขันเข้าด้วยกันแล้ว ยิ่งขันก็ยิ่งแน่นขึ้นเรื่อยๆ
โดยส่วนมากจะใช้กับงานที่ต้องเดินกับท่องานระบบ เช่น หัวรับน้ำ หัวจ่ายน้ำ หัวสปริงเกอร์
(งานระบบดับเพลิง มาตรฐานใช้ท่อเหล็กดำ SCH40 หากท่อบางเกินไปจะไม่สามารถต๊าปเกลียวNPTได้)
เกลียว NH / NST (เกลียวสายดับเพลิง)
ชื่อเต็ม American Standard Fire Hose Coupling Thread (National Hose Thread / National Standard Thread) เกลียวประเภทนี้มีฟันเกลียวค่อนข้างหยาบ แต่ไม่เท่า NPT สามารถรับแรงดันได้ดี เป็นมาตรฐานเกลียวสายดับเพลิงที่ใช้กันทั่วไป
เกลียวประเภทนี้พบเห็นได้กับงานที่เกี่ยวกับสายส่งน้ำดับเพลิง และข้อต่อหัวรับน้ำ(ที่ยังไม่ใส่ข้อต่อสวมเร็ว)
เกลียว BS / BSPP (เกลียวประปา เกลียวแป๊บ)
ชื่อเต็ม British Standard Pipe Parallel หรือเรียกกันทั่วไปว่า เกลียวประปา เกลียวแป๊บ เป็นเกลียวที่ช่างเดินท่องานระบบประปาคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เกลียวชนิดนี้มีฟันที่ละเอียดกว่าเกลียวNPT สามารถรับแรงดันได้ดีปานกลาง มีข้อดีตรงที่สามารถหาซื้อท่อและฟิตติ้งได้ง่าย เนื่องจากใช้กันทั่วไปในงานประปาสุขาภิบาล
ทั้งหมดก็คือเกลียว 3 ประเภท ที่สามารถพบเจอกันบ่อยๆในงานระบบดับเพลิงครับ
บทความได้รับการอนุญาตเผยแพร่โดย
บจ. สยามเบสท์ สตีล เวิร์คส์
สงวนลิขสิทธิ์ทั้งบทความและรูปภาพประกอบ โดยผู้เขียน
ห้ามนำส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความหรือทั้งหมดไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต